کاهش شکاف جنسیتی در نرخ بی‌سوادی کرمان

روند بی‌سوادی در کشور از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ مسیر نزولی را طی کرده است. در این میان، یزد، البرز و تهران کمترین نرخ بی‌سوادی در کشور را در سال ۱۴۰۰به خود اختصاص داده‌اند. در مقابل بررسی تفکیکی زنان و مردان در کشور نشان می دهد نرخ بیسوادی زنان در استان های سیستان و بلوچستان، آذرباجان غربی و کردستان بالاتر از 20 درصد بوده است.
به طور کلی روند بی‌سوادی در زنان و مردان از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰ کاهشی شده است. در سال ۱۴۰۰ بیشترین نرخ بی‌سوادی در کشور مربوط به استان‌های کردستان و سیستان و بلوچستان بوده و کمترین نرخ بی‌سوادی برای سه استان یزد، البرز و تهران ثبت شده است.
تغییرات نرخ بی‌سوادی نیز به تفکیک استان‌ها گویای آن است که استان تهران از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ کمترین تغییر را در نرخ بی‌سوادی داشته و استان‌های کرمان و زنجان بیشترین تغییر را در این نرخ به خود اختصاص داده‌اند. طبق بررسی‌ها در استان‌های خراسان رضوی و کهگیلویه و بویراحمد اختلاف نرخ بی‌سوادی در زنان و مردان در این مدت افزایش یافته و وضعیت زنان در نرخ بی‌سوادی ناامیدکننده بوده است.
روند نزولی نرخ بی‌سوادی در کشور
از سال ۱۳۹۶ تا سال ۱۴۰۰، نرخ بی‌سوادی در کشور رو به کاهش بوده است. روند کاهش نرخ بی‌سوادی در هر دو جنسیت دیده می‌شود. این شاخص در سال ۱۳۹۶ حدود ۱۲ درصد بوده که پس از ۴ سال به ۹.۷ درصد رسیده است. همچنین در این مدت نرخ بی‌سوادی در مردان حدود ۲ درصد و در زنان حدود ۳ درصد کاهش یافته است. آمارهای نرخ بی‌سوادی در کشور نشان می‌دهد همواره نرخ بی‌سوادی در زنان تقریبا ۲برابر مردان بوده است ولی از سال ۹۶ تا ۱۴۰۰ به مرور فاصله نرخ بی‌سوادی در زنان و مردان کاهش یافته است. می‌توان گفت به طور کلی وضعیت سواد زنان در جامعه بهبود یافته و به مسئله عدالت آموزشی در کشور توجه بیشتری شده است.
از هر ۱۰۰ نفر، ۹ نفر در کل کشور بی‌سواد اند
بررسی نرخ بی‌سوادی استان‌های کشور در سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد سه استان یزد، تهران و البرز با نرخ بی‌سوادی حدود ۶.۵ درصد کمترین میزان بی‌سوادی در کشور را به خود اختصاص داده‌اند. این در حالی است که سه استان سیستان و بلوچستان، کردستان و آذربایجان غربی به ترتیب با حدود ۱۶.۵، ۱۵.۵ و ۱۵ درصد بیشترین نرخ بی‌سوادی در کشور را تجربه کرده‌اند. نرخ بی‌سوادی در این سه استان، حداقل ۵ درصد از میانگین نرخ بی‌سوادی در کل بیشتر است.
نرخ ۱۱ درصدی بی‌سوادی مردان در سیستان و بلوچستان
بیشترین نرخ بی‌سوادی مردان در سال ۱۴۰۰ در استان سیستان و بلوچستان معادل ۱۱.۷ درصد بوده و پس از آن دو استان ایلام و لرستان قرار گرفته اند که نرخ بی‌سوادی مردان در آن‌ها حدود ۹.۵ درصد است. از طرف دیگر این نرخ در سه استان تهران، البرز و یزد حدود ۵ درصد بوده که کمترین نرخ بی‌سوادی مردان را در میان استان‌های کشور دارند. همچنین آمارها نشان می‌دهد میانگین نرخ بی‌سوادی مردان کشور ۶.۵ درصد بوده است.
نرخ بیسوادی زنان در سه استان کشور، بیش‌ از ۲۱ درصد
یزد، تهران و البرز در نرخ بی‌سوادی زنان نیز در سال ۱۴۰۰ کمترین میزان را به خود اختصاص داده‌اند. نرخ بی‌سوادی در این استان‌ها به ترتیب ۷.۸ ، ۸.۲ و ۸.۷ درصد است. در نقطه مقابل سه استان کردستان، آذربایجان غربی و سیستان و بلوچستان قرار دارند که با ۲۱ درصد بیشترین نرخ بی‌سوادی در زنان را در میان استان‌های کشور دارند. نرخ بی‌سوادی زنان در این استان‌ها حدود ۸ درصد بیشتر از میانگین کشوری این نرخ در کل کشور است.
جمعیت زنان بی‌سواد در کردستان، نزدیک به ۱۳ واحد درصد بیش ‌از مردان
اختلاف نرخ بی‌سوادی در زنان و مردان می‌تواند به دلیل شرایط سخت اجتماعی و فرهنگی برای زنان باشد. طبق آمارهای بی‌سوادی در زنان و مردان در سال ۱۴۰۰، استان‌های کردستان و آذربایجان غربی بیشترین اختلاف را در میان استان‌های کشور دارند. در این دو استان زنان حدود ۱۳ درصد نرخ بی‌سوادی بیشتری نسبت به مردان دارند. این اختلاف جنسیتی در نرخ بی‌سوادی در یزد و کرمان از تمام استان‌های کشور بیشتر است. نرخ بی‌سوادی زنان در این دو استان حدود ۳ درصد بیشتر از مردان است که نسبت به میانگین کشوری بسیار قابل قبول است. آمارها گویای آن است که میانگین کشوری اختلاف جنسیتی در نرخ بی‌سوادی ۶.۵ درصد بوده که تقریبا نصف اختلاف نرخ بی‌سوادی زنان و مردان در استان‌های کردستان و آذربایجان غربی است.
اختلاف وضعیت بی‌سوادی زنان و مردان در ۵ سال
تغییرات اختلاف نرخ بی‌سوادی در زنان و مردان از سال ۹۶ تا سال ۱۴۰۰ نشان می‌دهد استان‌های زنجان و کرمان بیشترین تغییرات را در جهت کاهش اختلاف سواد در زنان و مردان را در کشور داشتند. در استان زنجان نزدیک به ۲.۸ درصد شکاف جنسیتی در نرخ بی‌سوادی در این مدت کاهش یافته است. این آمار برای استان کرمان معادل ۲.۷ درصد است. این در حالی است که تنها در دو استان کهگیلویه و بویراحمد و خراسان رضوی میزان شکاف جنسیتی در نرخ بی‌سوادی افزایش داشته است. به عبارت دیگر در این دو استان وضع زنان در نرخ بی‌سوادی بدتر شده است. به طوریکه فاصله نرخ بی‌سوادی در زنان و مردان فزاینده بوده است. میزان این افزایش در استان کهگیلویه و بویر احمد معادل 1 درصد و در استان خراسان رضوی حدود ۰.۱ درصد ثبت شده است.
بهبود وضعیت بی‌سوادی در کشور؛ رکورد در زنجان و کرمان
آمار دیگری که می‌تواند وضعیت استان‌ها را در نرخ بی‌سوادی نشان دهد تغییرات نرخ بی‌سوادی از سال ۹۶ تا سال ۱۴۰۰ است. این آمار نشان می‌دهد استان‌های زنجان و کرمان در صدر میزان کاهش نرخ بی‌سوادی در این ۵ سال بوده اند. در این مدت حدود ۵.۷ درصد از نرخ بی‌سوادی در استان زنجان و ۴.۶ درصد در استان کرمان کاسته شده است. کمترین میزان کاهش نرخ بی‌سوادی در کشور مربوط به استان تهران است که به اندازه ۰.۱ درصد کاهش را تجربه کرده است. آمارهای مرکز آمار ایران حاکی از آن است که از سال ۹۶ تا سال ۱۴۰۰ میانگین نرخ بی‌سوادی در کشور ۲.۳ درصد کاهش یافته است.